Máy tính:?????

ước tới: menu, tìm kiếm
Fairytale bookmark gold x.png
“Máy tính”, hay đúng hơn là phiên bản trước đây của nó, từng là một bài viết chọn lọc và được đưa lên Trang Chính từ 30 tháng 4 – 7 tháng 5 năm 2005. Nhưng các đòi hỏi bài viết chọn lọc đã nâng cao khiến cho bài viết không đáp ứng yêu cầu mới và cộng đồng đã quyết định loại nó ra khỏi danh sách những bài viết chọn lọc. Nếu có thể xin bạn giúp đỡ để đưa nó trở lại thành một bài viết chọn lọc.

Máy tính usually refers to calculators. Computers are usually máy điện toán' or máy vi tính.

That's what has me confused. I've seen it both the ways you've mentioned, but I've also seen it as máy tính:

* [1]: đồ họa máy tính
* [2]: máy tính
* [3][4]: máy tính

Hope that clears up my word choice. If you still believe that máy điện toán or máy vi tính are more appropriate translations, feel free to move the page accordingly. – Minh Nguyễn (talk, blog) 23:21, 21 Apr 2004 (UTC)


Tôi thấy nên cố gắng dịch ra tiếng Việt hết các phần đang được viết bằng tiếng Anh vì đây là Wikipedia tiếng Việt mình làm để cho tất cả cộng đồng người Việt đọc, không nên viết bằng tiếng Anh hoặc các tiếng khác. Chỉ những từ chuyên môn không hoặc chưa dịch được thì đành chịu thôi. Phan Ba

Nhiều khi một người đang dịch trang đó, cho nên bỏ cả phiên bản tiếng Anh vào đây cho tiện. Chắc đúng hơn là bỏ những đoạn mà vẫn chưa dịch trong comment như vậy:

<!-- This is in English. -->

– Nguyễn Minh (thảo luận, blog) 01:40, 26 tháng 2 2005 (UTC)

Theo tôi, hiện nay ở Việt nam có xu hướng gọi computer trong tiếng Anh là máy tính hay máy vi tính. Rất ít người gọi nó là máy điện toán.

Còn calculator thì phần nhiều gọi là máy tính bỏ túi hay máy tính tay do kích thước nhỏ gọn của nó.

Trên thực tế, cho đến những năm 80 của thế kỷ trước ở Việt Nam hầu như chưa có computer (ngoại trừ một số chiếc tại Viện Khoa học Việt Nam), nhưng khi đó thì calculator đã tương đối phổ biến (do giá cả phù hợp với khả năng tài chính của người Việt Nam khi đó). Khi đó calculator được gọi là máy tính.

Đến những năm 90 thì computer đã bắt đầu xuất hiện và trở nên phổ biến hơn trong các cơ quan, công sở và đến nay thì rất nhiều người kể cả học sinh, sinh viên cũng có thể sắm cho mình computer. Người ta bắt đầu gọi computer là máy tính hoặc dài dòng hơn một chút là máy vi tính. Vai trò của calculator bị lu mờ và người ta ít khi gọi nó là máy tính nữa do thực tế nó chỉ có thể thực hiện được một ít phép tính đơn giản với các số (cộng, trừ, nhân, chia v.v), ít năng lực hơn rất nhiều so với computer. Bây giờ người ta gọi nó là máy tính tay hay máy tính bỏ túi nhiều hơn để phân biệt với computer.

Trong các từ điển Anh - Việt hay Việt - Anh đều có một cách dịch calculator là máy tính. Điều này không sai, nhưng thực tế đã ít được sử dụng. Còn cách gọi computer là máy điện toán có lẽ phát sinh ra từ các viện khoa học. Tuy nhiên cách gọi này rất, rất ít người sử dụng.

Cũng như trong các thứ tiếng khác, ý nghĩa ban đầu của một từ có thể bị thay đổi theo thời gian. Do vậy máy tính đã chuyển nghĩa của nó từ calculator sang thành computer cũng không có gì là lạ.

Vì phần đông người sử dụng tiếng Việt hiện nay sinh sống tại Việt Nam nên tôi cho rằng dịch computer thành máy tính là chuẩn xác.

Vương Ngân Hà

Vương Ngân Hà nói: "Theo tôi, hiện nay ở Việt nam có xu hướng gọi computer trong tiếng Anh là máy tính hay máy vi tính. Rất ít người gọi nó là máy điện toán."

Tôi có một câu hỏi: Thế computer science ở Việt Nam gọi là khoa học điện toán hay là khoa học máy tính?

Mekong Bluesman

Theo tôi thì dịch là máy vi tính chính xác hơn là máy tính, nhất là nếu trong bài chính viết về computer, vì thật ra máy tính có nhiều nghĩa, có thể là máy vi tính, có thể là máy tính bỏ túi hay là các máy tính cơ học ngày xưa dùng để tính tiền. Có nên làm một trang giải thích các nghĩa có thể có của máy tính không? Rồi làm liên kết về bài máy vi tính, như vậy thì tôi thấy rõ ràng hơn. Còn nếu trong các bài khác muốn viết tắt là máy tính thì cũng được nếu trong khuôn khổ bài đó không có thể có sự hiểu lầm (làm thẳng một liên kết về bài máy vi tính).

Phan Ba- 28 tháng Hai 2005

computer science hiện nay tồn tại hai cách gọi là:

1. Khoa học máy tính

2. Khoa học điện toán

Chưa có ai làm phép tính thống kê để biết cách gọi nào thông dụng hơn, tuy nhiên trên Internet thì số trang Web tiếng Việt sử dụng cách gọi thứ nhất nhiều hơn, cách gọi thứ hai ít hơn rất nhiều và chủ yếu tìm thấy trong các trang Web của cộng đồng người sử dụng tiếng Việt ở nước ngoài.

Vương Ngân Hà

Cám ơn Vương Ngân Hà đã giải thích. Khi xưa, trong thập niên 1970, tôi cũng nghĩ như Phan Ba và gọi computer là máy vi tính. Sau đó tôi thay đổi và dùng máy tính với các bạn Việt trẻ vì họ cũng dùng như vậy. (Hơn nữa, cái calculator độc nhất tôi còn giữ là cái HP 700 - mua năm 1975 hay 1977 - hết battery, đang đóng đầy bụi bên cạnh cái slide-rule - được cho năm 1958 hay 1960 - làm bằng tre cũ lắm!!!)

Trong bài Máy tính tôi thấy có nhắc đến vi tính học. Đây có phải là cách dịch thứ ba cho computer science không? Hay là cho electronics?

Slide-rule = thước tính kéo, có đúng không?

Mekong Bluesman

Computer science: Còn có thể gọi là vi tính học, khoa học máy vi tính, khoa học máy điện toán v.v do thực tế trong tiếng Việt chưa thống nhất cách dịch.

Slide-rule: hay gọi là thước lôga do trên thước này có thể lấy một số giá trị liên quan đến lôgarit (logarithm).

Vương Ngân Hà

Nếu tựa đề của bài viết về computer là máy tính thì các tựa đề cho các bài sau đây Vương Ngân Hà định dịch làm sao:

* calculator: máy tính bỏ túi (?)
* laptop: máy tính xách tay (?)
* mainframe: ?
* máy tính (cơ học) của các ông Wilhelm Schickard, Blaise Pascal hay của Gottfried Leibniz ?

Phan Ba - 03/03/2005

Có lẽ đối với các mục từ như calculator, laptop v.v là theo như ý kiến của User: Phan Ba, còn mainframe thì hình như chưa có ai dịch sang tiếng Việt là gì cả. Các máy tính (cơ học) thì nói chung người ta vẫn gọi là máy tính cho dù chúng hoàn toàn không giống như các computer ngày nay. Cũng như những ngôn ngữ khác, một từ có thể có nhiều nghĩa và đôi khi nghĩa của chúng lại trái ngược nhau hoàn toàn.

Tôi hiểu ý của bạn Phan Ba là computer nên gọi là máy vi tính hay máy điện toán, tuy nhiên điều chủ yếu là chúng ta nên theo số đông, không phải mọi cái được cho là khoa học hơn hay chính xác hơn sẽ được cuộc sống chấp nhận. Điển hình là từ máy điện toán, bạn thử tìm trên Internet xem có bao nhiêu trang Web tiếng Việt sử dụng nó. Ngay cả cách gọi máy vi tính cũng vậy, không thể so sánh với cách gọi là máy tính. User: Vương Ngân Hà

mainframe
máy tính khổng lồ

– Nguyễn Minh (thảo luận, blog) 02:31, 4 Mar 2005 (UTC)

Vương Ngân Hà hiểu lầm ý của tôi rồi. Đối với tôi, dịch computer là máy tính hay máy vi tính đều được hết (Tôi là dân ba phải mà!). Đồng ý với bạn là không nên dịch là máy điện toán. (Phải nói là dân hai phải mới đúng ;-) )

Ý tôi viết bên trên không phải là về dịch mà là về tổ chức các trang trong Wikipedia tiếng Việt. Có thể sẻ có người dùng Wikipedia tiếng Việt chỉ viết máy tính vào chổ tìm kiếm để tìm một trong các loại máy tính khác. Như vậy người dùng sẽ khó tìm ra các bài khác. Bởi vậy ý tôi là có hai các giải quyết:

* Tựa của bài viết về computer đổi thành máy vi tính (hoặc chuyển nội dung bài sang trang máy vi tính). Sau đó làm một trang có Tựa (đầu đề) là máy tính, viết ít dòng chuyển hướng, thí dụ như là:

Máy tính có thể là:

Máy vi tính
Máy tính bỏ túi
Máy tính xách tay
Mainframe
Máy tính cơ học

* Hoặc nếu để tựa (đầu đề) là máy tính thì theo ý tôi nên viết thêm một dòng ở đầu trang đại khái là:Bài này viết về máy tính tiếng Anh là computer, trong Wikipedia tiếng Việtcòn có các bài khác viết về máy tính bỏ túi, máy tính xách tay, mainframe và máy tính cơ học.

Đây chỉ là ý kiến về tổ chức, sắp xếp các bài chung quanh chủ đề về các loại máy tính thôi, tạo thuận lợi cho người dùng Wikipedia tiếng Việt chứ không phải là ý kiến về dịch computer sao cho đúng.

Còn về mainframe thì tiếng Đức họ dịch là Großrechner - máy tính lớn (groß: to, lớn; Rechner: máy tính), tôi thấy dịch là máy tính lớn nghe hay hơn là máy tính khổng lồ. Có bạn nào rành cho thêm ý kiến xem sao.

Phan Ba - 04/03/2005

Tôi làm việc với máy tính (từ slide-rule hồi thập niên 1950 đến cái laptop hiện đang dùng) mainframe trong thập niên 1970. Theo sự hiểu biết của tôi thì main trong mainframe không chỉ nói đến kích thước. Main còn có nghiã là chính vì hồi đó các mainframes có nhiều terminals (dịch ra tiếng Việt làm sao?) để người dùng có thể viết hay dùng các programs (phần mềm?). Ngoài ra cũng còn có nhiều mini-computers và analog computers nối với mainframe nữa. Do đó, mainframe thường được xem là máy chính, còn các mini-computers và terminals được xem là máy phụ.

Để kể thêm nữa -- sang đến thập niên 1980 thì các micro-computers trở nên thịnh hành, như Apple I, Apple II và IBM PC, và cũng được nối với mainframe để trao đổi documents (văn kiện?) và data (dữ kiện?). Từ đó các micro-computers đã trở nên quá tinh vi và thông dụng, tuy rằng chúng không còn micro nữa. Tôi nghĩ là máy vi tính bắt đầu từ đó vì vi có nghiã là micro.

Mekong Bluesman

* Nói về thuật ngữ "máy tính" hay "máy vi tính", có một tranh cãi không kém phần hấp dẫn giữa các nhà ngôn ngữ học trên Talawas. Nếu ai quan tâm có thể theo dõi ở đây: [[5]]

Lã Việt

Cám ơn Lã Việt đã giới thiệu website của Talawas. Tôi hoàn toàn bị thu hút vào sự tranh luận về tiếng Việt, nhất là về cách dịch computer sang vi tính, trong website này. Những người này tranh luận hăng say lắm, những tranh luận tại Wikipedia Việt không bằng 1/10 những tranh luận ở đó về cách tranh luận, về các thí dụ cũng như cách "nói chạm" nhau rất kín đáo (veiled putting down of each other) của họ. Đây là những người nghiên cứu về ngôn ngữ và là người Việt nên họ bảo vệ các lập trường bằng các lời văn hoàn toàn Việt -- không như cách hành văn 1/3 Việt, 1/3 Tây phương và 1/3 không rõ nguồn gốc của tôi. Tôi phải thú nhận là họ dùng nhiều references trong văn chương Việt mà tôi không biết, nhất là khi họ "nói chạm" nhau, nhưng tôi vẫn đoán được.

Để thu ngắn lại một chuyện dài, sau khi đọc nhiều lần các bài tranh luận tôi thấy từ máy vi tính bị tấn công mạnh lắm, và có vẻ lung lay. Tuy nhiên điều đó không có nghiã là từ máy tính được những người này chấp nhận hoàn toàn -- họ có vẻ chỉ xem nó là the best of all devils thôi. Điều đáng ngạc nhiên, tuy không làm tôi ngạc nhiên tí nào, là từ máy điện toán được nhắc đến vì sự chính xác của nó.

Mọi người nên đọc để xem lối nhận xét của tôi có đúng không.

Mekong Bluesman

Tôi đồng ý với ý kiến của Phan Ba là có lẽ nên thêm một câu đại loại như: Bài này viết về máy tính (tiếng Anh là computer), trong Wikipedia tiếng Việt còn có các bài khác viết về máy tính bỏ túi (máy tính tay) (tiếng Anh là calculator), máy tính xách tay, mainframe và máy tính cơ học vào phần mở đầu của bài này.

Tôi không thể vào trang mà Lã Việt giới thiệu, có lẽ nó bị khóa đối với tôi.

Vương Ngân Hà

Nếu Vương Ngân Hà muốn và nếu hoàn toàn không có gì trở ngại, nguy hiểm hay phiền phức cho Vương Ngân Hà, tôi có thể gửi một vài bài.

À, còn thêm một chuyện nữa: từ trọng trường (dùng cho gravitational field) có trong tiếng Việt. Tại website của Talawas có một bài nói về sự khác biệt giữa khối lượng và trọng lượng. Từ trọng trường được nhắc đến trong bài này. Do đó tôi có ý định dịch escape velocity trở lại thành vận tốc thoát khỏi trọng trường. Vương Ngân Hà, và mọi người, cho biết ý kiến.

Mekong Bluesman

Cảm ơn bác Mekong Bluesman đã có nhã ý gửi cho tôi một vài bài trong tranh luận về computer của trang Web Talawas.org. Nếu không quá phiền phức, bác có thể gửi vào hộp thư vuong_ha123@yahoo.com. Escape velocity dịch là vận tốc thoát ra khỏi trọng trường cũng được, tuy nhiên trong tất cả các sách giáo khoa vật lý hiện hành ở Việt Nam đều định nghĩa nó là vận tốc vũ trụ cấp 1 (2, 3 v.v). Các sách về thiên văn ở Việt Nam khó kiếm lắm nên tôi cũng không biết chính xác gọi nó là gì trong các tài liệu này. Vương Ngân Hà


1.Sau đây là đề nghị bổ xung thêm trong bài máy tính: BUS khái niệm này không thấy nhắc tới nhưng nó khá quan trọng liên lạc từ CPU với các bộ phâ.n khác như bộ nhớ (memory), kho dữ liệu (storage), và các thiết bị xuất nhập (I/O)

2. Về talawas, vì lớn lên và tốt nghiệp sư phạm trong nước nên tôi nghĩ tôi hiểu các tranh luâ.n về "vi tính" trong đó; thật ra, ý cuả tôi là nó hơi xa thực tế: những người tham gia có lẽ đã không thống nhất với nhau về một chuẩn mực cho việc dùng chữ và dịch thuật. Để cho 1 tranh luận có kết quả thì việc tối thiểu đầu tiên là: dựa trên nên` tảng hay tiền đề thống nhất naò ?

3. Ở dây vì ngành coputer phát triển tại Mỹ mạnh nhất nên tôi đề nghị dùng toàn bộ các từ gốc là Anh ngữ sau đó tìm cách chuyển ngữ sang tiếng Việt để tránh sa đà vào các tranh luận đôi khi chỉ làm mất nhiều thì giờ. MỖi khi có chữ nào nghi ngờ hoặc giả nó là chữ mới thì bạn có thể làm ơn mở ngoặc đơn và để vào đó chữ nguyên gốc tiếng Anh để cho các ba.n khác nếu thấy có từ nào thích hợp hay đúng hơn mà đề nghị điều chỉnh

4. Chữ "máy tính" thì ngày nay ám chỉ "máy vi tính", theo tôi (đã ho.c làm quen về ngan`h này từ 1979 trong saigon và rời VN năm 1991 đồng thơì vẩn còn tham gia rất nhiều các forum về computer trong nước) từ "máy tính" là cách gọi ngắn gọn cuả chữ "Máy tính điện tử". Còn các calculator ít có ai xem nó là máy tính mà thường dùng từ "máy toán" hay "máy tính toán" (và nhiều người dùng hẳn chữ calculator) Hoàn toàn dồng ý với việc cho rằng chữ "vi" ở đây từ chữ micro dùng chỉ kích thước "vi mô" (nhỏ). Do đó dùng từ "máy tính" là hợp lý không ngại bị lầm lẫn

User:Nhanvo

Tôi thấy nhiều người bắt đầu gọi calculator là "máy tính tay", còn máy tính thì đã gắn với nghĩa computer rồi.

thank nhiu nah!!

thank nha anh!!!

ok!tahnk!!

thnak